Welkom
IK STA OP VELE VOLGERS. Van de biografie over Jacob van Lennep is de vierde druk verschenen. Mijn lezersgeschiedenis met de éénletter titel L is af: een totaal onorthodoxe aanpak van de literatuurgeschiedenis. Er is bij Home Academy een hoorcollegereeks (podcast-achtig) over de Tachtigers uitgekomen.
Het dagboek van Van Lenneps voetreis uit 1823 is opnieuw uitgekomen.
Nu: Betje Wolff
Ik schrijf een biografie van Betje Wolff. Het is heel bijzonder om het leven van deze buitengewoon fascinerende vrouw in mijn visie op papier te krijgen. Enige dagen na de 220ste sterfdag van Elisabeth Wolff-Bekker, op 9 november 2024, komt het uit. Dan is er in de middag een presentatie in de kerk van Middenbeemster. Omdat met name Amsterdammers Middenbeemster erg ver vinden, is er een tweede presentatie in de Doopsgezinde kerk aan het Singel in Amsterdam op 15 november in de avond. Nadere informatie volgt later.
Allerlei
Ik heb een bloemlezing verzorgd uit de poëzie van Hans Faverey onder de titel Verborgen in het zichtbare.
De poëzierecensies die Harry Mulisch schreef in de jaren vijftig over o.a. Lucebert en Gerrit Kouwenaar zijn uitgekomen: Huiskamerlyriek en atoompoëten. Uitgever: Het Artistiek Bureau. Ik schreef er een inleiding bij.
Ik maakte met Geert Mak, René van Stipriaan, Guus Luyters en Emile Brugman het boek over boeken over Amsterdam: Amsterdam in bijna 80 boeken.
En nu: lees mijn nieuwe blog
Marita Mathijsen 
Verderop in ’Des zangers min’ wordt een loopje genomen met Goethes ’Kennst du das Land, wo die Zitronen blühen’ door in plaats van Italiaanse Friese geneugten te prijzen, zoals de klei-aardappel, de bloeiende veeteelt en een huisje met een Friese schone. Dat laatste is tot nu toe niet onderkend als een variant op Goethe. Voor Goethes ’Kennst du das Haus? auf Saülen ruht sein Dach’ staat hier: ’Kent gij het huisje? zingt hij weer/ Op palen rust zijn dak’. Friese schonen, zo vervolgt Paaltjens, ’bieden [er] u/ Een smakelijk gebak’. Dat huisje is een Amsterdamse wafelkraam (afb.). Verlucht met gravures zijn meisje en kraam geestig beschreven door Jacob van Lennep in het boek De Nederlanden uit 1841. Het ’glaasje pons’ dat ze in het gedicht aanbiedt is een variant op het ’glaasjen anijs’ dat het Friese wafelmeisje aanbiedt aan ’een naaistertje, dat met een kantoorknecht in een der vertrekjens een tweede dozijn wafels zit te orberen’.
Veel succes! Philip Breuker
Ik blijf graag op de hoogte van de voortgang van de biografie van Jacob van Lennep. Ook namens het boekwinkeltje (op internet) Manpad.
Interessante vondst. Een iets vrijere en vooral meer serieuze variant van Goethe gedicht is te vinden in het lied dat Lennart Nijgh voor Boudewijn de Groot schreef “Ken je dat land” (mijn allerliefste, zo ver van hier).
Kortom Van Lennep’s werkwijze is ook 20e eeuwse schrijvers niet vreemd. Hoe er over plagiaat, leentjebuur, bronvermelding en inspiratie in de 19e eeuw gedacht werd, staat in de prachtige biografie van Marita Mathijsen.
Mooie vondst!
Wat leuk Marita!
Ik heb me geabonneerd en kijk uit naar je feeds.!
Ik ben nu bijna klaar met de Chinese biografie van mijn tante Anneke en heb ook contact met een uitgever via het Huizinga Instituut voor ego-documenten.. Mijn bronnen worden daar geroemd. Ik kom er ook kostelijke zaken en mooie zinnen in tegen. Ik heb contact met Rudolf Dekker, die jou ook kent. Ik ben benieuwd hoe het verder gaat aflopen. Ik ben vorige maand 70 geworden en heb dat gevierd met alleen mijn eigen broers en zussen met een lunch in de Vip lounge van kasteel Engelenburg te Brummen. Ontroerende bijdragen van elk van mijn broers en zussen. Anna zong, begeleid door Maartje. We moeten echt weer eens bijpraten. Ik ga nu een maand naar Frankrijk/ Italië. Eind augustus is de tekst af, maar dan begint het laatste ordenen en bijschaven.
heel veel succes met je biografie!
veel liefs en hartelijks
Mieke
Wat goed! Ik ben nieuwsgierig naar wat je allemaal vindt.
Wat goed, Marita! Ik ben heel benieuwd, zie uit naar het boek en ga je blog graag volgen. Veel succes! Plien van Albada
Mooi portret van de schelm! Succes met de rest.
Gerard van Lennep
Mooie blog Marita die ik met plezier zal volgen.
Ik heb in mijn bezit een zogenaamde rozet die volgens de bijbehorende tekst van het familielid dat mij die heeft bezorgd behoorde bij de onderscheiding Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw die op het portret staat afgebeeld.
Ik zie uit naar verdere bevindingen over JvL
Louis van Lennep
Uiterst boeiend om deze blog te kunnen volgen en wel zodanig, dat ik me even in Willem IIII ben gaan verdiepen. Verheug me op de volgende aflevering
Myriam Gommers – Simonis
Uiterst boeiend om deze blog te kunnen volgen.
Verheug me op de volgende aflevering.
Myriam Gommers
Geweldig, zoals u de zijpaden van de Biografie van Jacob van Lennep toelicht en ontdekt. Lees het met veel interesse. Fijn dat u dit met anderen deelt.
Heb meegewerkt aan het boek van Lydia Hagoort over Sarphaty, ook hier wordt Jacob verschillende keren genoemd.
heb jaren terug op een rommelmarkt in Steenwijk het boek van jou gekocht: schandaal in Leiden, Amsterdamse smaldelen 8
Het verhaal dat hierin staat over de geboorte van een onecht kind van Gerrit van de Linde (De Schoolmeester) heeft wel wat overeenkomsten met het verhaal van Betje Tulle als onecht kind van Jacob van Lennep.
waar heeft zij gewoond tussen haar geboorte en huwelijk in 1856?
In het bevolkingsregister van 1851 Amsterdam staat zij niet genoemd bij Geertui Tulle
Ik weet het niet. In Den Haag heeft ze rond 1853 het huishouden bestierd voor haar vader, als die in Den Haag moest zijn voor de Tweede Kamer.
Ik ben eens in de familie Tulle gedoken en het volgende gevonden in de verschillende archieven, aangevuld met wat er al bekend was.
Arendt Tulle, trouwt met Jannetje Mulder. Kind:
Geertruy Tulle, gedoopt Amsterdam 10 januari 1788, gestorven Amsterdam 3 maart (aangifte 5 maart) 1855, oud 67 jaar. Trouwt Amsterdam 30 maart 1836 (oud 48 jaar) met Hendrik Ottjens, geboren te Amsterdam.
Op 22 januari 1822 wordt door 2 mannen, in opdracht van de vroedvrouw, aangifte gedaan van de geboorte van Geertruyda Elisabeth Tulle, geboren 22 januari 1822, natuurlijke dochter van Geertruy Tulle.
Deze Geertruyda Elisabeth Tulle wordt bij notariële akte voor notaris Johannes Willem van den Bergh op 21 mei 1855 erkend door Jacob van Lennep als zijn dochter.
Ik ben van mening dat de moeder van Betje een adelijke dame zou zijn een verzinsel van de familie is want nergens wordt zoiets vermeld, behalve bij de familie. Geertruy Tulle zou best de werkelijke moeder kunnen zijn, ondanks het leeftijdsverschil van 14 jaar.
Jaap Vervloet
Dank voor uw meedenken en zoeken.
Dat de min niet de werkelijke moeder is ontleen ik aan brieven gewisseld tussen Jacob van Lennep en een verre nicht van hem, Zenobie van Lennep. Deze Zenobie schrijft in 1889 aan de schrijver/tekenaar Alexander Ver Huell uitvoerig over de natuurlijke dochter. Jacob vraagt in 1866 aan Zenobie in een brief of zij zijn natuurlijke dochter onder haar bescherming wil nemen. Zij is dan net na een mislukt huwelijk teruggekeerd uit Indië. In 1889 schrijft Zenobie dat Betje Tulle door de familie van haar moeder onder de naam van haar min is aangegeven. Ik citeer verder: “De beklagenswaardige vrouw [Geertruyda Elisabeth Tulle dus] heeft nooit geweten wie hare moeder was. J. van Lennep heeft nimmer de naam dier dame willen noemen. […] Ik heb wel eens een naam hooren fluisteren, doch daar J. van Lennep zelf dien nooit heeft uitgesproken, zelfs niet tegen het kind zijner liefde, dat smeekte haar moeders naam te weten, hecht ik niet aan een opgeworpen naam, en eerbiedig ik geheel van Lenneps streng stilzwijgen op dat punt. Alleen twee dingen weet ik met zekerheid, namelijk: 1e dat het eene aanzienlijke vrouw was, en eenige jaren ouder dan J. van Lennep.” Zij schrijft ook dat er twee personen het geheim kenden, namelijk freule van Heekeren, hofdame van de vrouw van Willem I, en mevrouw Saltet-Jorissen in Amsterdam.
Beste Marita,
Nu het Manpad bij de EO op Nederland 2.
Ook een Urker als Hendrik de Haan Ras (rond 1805) kon zich met het grootste gemak bewegen in de deftige kringen in Holland. Hij had o.a. vooraanstaande relaties die hij opdeed als vertegenwoordiger van de classis van Enkhuizen in de synode van Noord-Holland waaronder bijv. de Heer van Urk Mr. Huydecoper die voor de Stad Amsterdam Commissaris Politiek was in deze synode. We praten dan natuurlijk wel over een tijd waarin de Nederduits gereformeerde kerk nog min of meer een staatskerk was en waarin het Hollandse patriciaat in deze kerk min of meer nog de dienst uitmaakte.
Het is deze oud Burgemeester/Maire van het eiland Urk die Jacob van Lennep en Dirk van Hogendorp tegemoet komt wanneer ze het eiland Urk bezoeken. Hij ontvangt ze in zijn woning en bezoekt met de beide heren vervolgens de dominee van Urk . De pastorie maakt vooral op Jacob van Lennep indruk en vermoedelijk zal dat ook hebben gegolden voor de bibliotheek van de nog jonge predikant. Wanneer zijn boeken later na zijn dood worden verkocht dan kenmerken de titels nog de nagalm van de zilveren eeuw van de Hollandse verlichting!
Dag Marita,
I lees net je rede bj de onthulling van het beeld achter de haarlemmerpoort. Ik ben zo benieuwd naar de rede die Jacob zelf hield bij de eerste spade. Van Lennep hield een toespraak waarin hij de lauwheid, onverschilligheid, bespotting, kortzichtigheid, benepenheid, en kleingeestige tegenwerking hekelde.
Heb je die rede zelf ook?
Die rede is alleen op papier, handgeschreven, aanwezig op het IISG. Als je wilt kan ik je de signatuur doorgeven. Ook stonden er verslagen in de kranten. Jammer genoeg is de Amsterdamsche Courant niet op Delpher aanwezig, daar stond meen ik een vrij uitvoerig verslag in.
geachte mevrouw, ik ben bezig met 19de-eeuwse familiepapieren en vond daarin verwijzingen naar Reveil-dichters (Bilderdijk, Beets, Da Costa) maar ook Piet Paaltjens en Multatuli; het gaat om zinnen in brieven, o.a. over het sterfbed van Da Costa (‘wat is zulk een christelijk sterven toch eene heerlijke zaak, en het beste bewijs toch ook van de kracht van een waar geloof’ (1 mei 1860) – het equivalent van een kaarsje aansteken?), en tevens twee albums met favoriete gedichten van reveil-dichters, met de hand overgeschreven. Deze papieren worden momenteel overgedragen aan Jelle Gaemers van het Nationaal Archief. Op 10 mei a.s. kom ik naar uw lezing in de Haagse boekhandel van Stockum, misschien kunnen we na afloop even praten hierover, of dit u van pas kan komen voor uw nieuwe boek?
Met vriendelijke groet,
Marthe Philipse
Graag zie ik u 10 mei en dan zullen we verder praten.
Dag Marita,
Bij toeval stuitte ik op je blog omdat ik zocht naar de titel van je Van Lennep-biografie. Waarom zocht ik die? Ik leg de laatste hand aan mijn biografie over Bert Schierbeek en had een knipsel uit NRC naast me neergelegd, van jou, over de acht criteria voor een biografie die zich proefschrift mag noemen… Die criteria loop ik in mijn inleiding keurig na. Ik meen dat ik eraan voldoe, maar promoveren hoeft niet voor mij.
Wel dank voor je acht ”eisen”. Prettig om die te toetsen aan de 600 bladzijden die ik over Schierbeek (en alles en iedereen om hem heen, en dat was veel!) schreef. Uiteindelijk beslissen de lezers of de biografie (titel: NIEMAND IS WATERDICHT) deugt.
Blijf gezond!
Hartelijks,
Graa Boomsma
Gefeliciteerd met het afronden van de Schierbeek-biografie. Ik ben erg benieuwd! Mooie titel. Hartelijks Marita
Ik kijk uit naar je (emo)biografie over Betje Wolff.